ภาพหน้าหนังสือ
PDF
ePub

vnd gestrafft werden. Aber, Mit vil andern herrlichen Christ-
lichen, auch nutzlichen Lehren, Exempeln vnd vermanungen
zu einem ehrbaren vnd Christlichen Leben . . . Durch . .
Johan Geyler.. beschrieben, jetzt aber .. in Truck auss-
gegangen, durch Nicolaum Höniger von Tauber Königs-
hoffen. Basel 1574. in 8o. pag. 40. b. u. fg.; 116. b. u. fg.;
119. b. u. fg.; 184. a. u. fg.; 191. a. u. fg.;
261. b. u. fg.; 390. b. u. fg.

232. a. u. fg.;

3) Bebelii, H., Facetiae superiorum aetatum dicta jocosa et facta ridicula continentes, in libros tres digestae, una cum Prognostico perpetuo. Francofurti 1590. in 8°. pag. 40. a.; pag. 141. a. u. fg.; &. c.

4) Reuchlin, J., Liber de verbo mirifico. Lugduni 1552. in 8°. Reuchlin, J., Liber de verbo mirifico. Tubingae 1514. in fol. 5) Lamey, Johann Reuchlin. Eine biographische Skizze. Pforz heim. 1855. in 8o.

6) Ulrich von Hutten, des teutschen Ritters, sämmtliche Werke. Gesammelt, und mit den erforderlichen Einleitungen, Anmerkungen und Zusätzen herausgegeben von E. J. H. Münch. Berlin. 1821-25. in 8°. Bd. II. pag. 359. u. fg.

7) Desiderii Erasmi Roterodami, Colloquia familiaria, ex recensione et cum notis perpetuis Petri Rabi. Ulmae 1712. in 8o. pag. 186. u. fg.

8) Hutten, Werke. Von Münch. Bd. II. pag. 588. u. fg.

Epistolae obscurorum virorum aliaque aevi decimi sexti monimenta rarissima. Herausgegeben und erläutert durch Ernst Münch. Leipzig. 1827. in 8°. pag. 3. u. fg.

9) D. Erasmi Roterodami, Encomium matrimonii. Basileae. 1518. in 4o. pag. 5. u. fg.; pag. 9.; &. c. [Goth. Bibl.: 4o. Phil. 222. Orationes Bd. II.]

10) D. Erasmi, Morias egkomion: stultitiae laudatio. Editio castigatissima. Denuo recognovit A. G. M. Q. Londini & Parisiis. 1777. in 12o. pag. 239.

11) Erasmi, Colloquia familiaria. pag. 227. u. fg.

12) D. Erasmi Rot., Adagiorum epitome. Editio novissima; etc. Amstelodami. 1650. in 12o. pag. 239.

13) Hutten, Werke. Von Münch. Bd. V. pag. 138. «Gespräch - Büchlin Ulrichs von Hutten. Das Andere Feber genannt. Ebendaselbst. Bd. V. pag. 175. u. fg.; 211. u. fg.

14) Schloenbach, A., Ulrich von Hutten. Ein vaterländisches Gedicht in zwanzig Liedern. Berlin. 1862. in 8o.

15) Pirckhey mer, W., Theatrum virtutis et honoris; Oder TugendBüchlein: Auss etlichen fürtrefflichen Griechischen vnd Lateinischen Scribenten ins Teutsch gebracht. Nürmberg. 1606, in 8. pag. 104.; pag. 299. u. fg.

16) Schöpper, J., Pugna Voluptatis et Virtutis. Ein Christlich Spiel, von eigenschafft, art vnd natur der Wollust vnd Tugent, welche kegenander in streit vnd kampff gesetzet werden. Von Henrico Henekio . . . in Deutsche Rhythmos gesetzet. Lemgo. 1598. in 8°.

17) Conradi Celtis, (Protucii primi inter Germanos imperatoriis manibus poete laureati), Quatuor libri amorum, secundum quatuor latera Germaniae feliciter incipiunt. Viennae. 1502. in 4o. 18) Peutingeri, C., Sermones convivales de finibus Germaniae contra Gallos. Jenae. 1684. in 8°. pag. 17. u. fg.

19) Hutten, Werke. Von Münch: Bd. III. pag. 638. u. fg. 20) vom Thurn, Ritter, Zuchtmaister der weiber. Strassburg. in fol. [Leider kann ich den Titel dieses Werkes (welches in der Goth. Bibl. unter fol. Rom. 1. steht) nicht vollständig angeben, weil er dem mir vorliegenden Exemplare fehlt.]

21) Epistolae obscurorum virorum. Herausg. von Münch. pag. 81. u. fg.; 167. u. fg.; 289. u. fg.

22) Morus, Th., Ordentliche und Aussführliche Beschreibung, Der überaus herrlichen, und gantz wunderbarlichen, doch wenigen Bisshero bekandten Insel Utopia, &. c. Franckfurt am Mayn. 1704. in 8°. pag. 118. u. fg.

23) Ritter, H., Geschichte der Philosophie. Bd. IX. — Hamburg. 1850. in 8o. pag. 353. u. fg.

24) Mohl, R. v., die Geschichte und Literatur der Staatswissenschaften. In Monographien dargestellt. Erlangen. 1855-58. in 8°. Bd. 1. pag. 179. u. fg.

25) Wiskemann. A. a. O. pag. 37. u. fg.

[ocr errors]

26) Campanellae, Th., Civitas Solis poetica. Idea Reipublicae Philosophicae. Ultrajecti. 1643. in 12o.

Campanellae, Th., Realis philosophiae epilogisticae libri quatuor, hoc est de rerum natura, hominum moribus, politica, (cui civitas solis juncta est), et oeconomia; cum adnotationibus physiologicis. A Thobia Adami nunc primum editae. Francofurti. 1523. in 4o. pag. 430. u. fg.

27) (Nicéron), Mémoires pour servir à l'histoire des hommes illustres dans dans la Republique des lettres. Bd. VII. Paris. 1729. in 8°.

[ocr errors]

pag. 67. u. fg.

28) Cyprian, E. S., Vita et philosophia Th. Campanellae. Amstelodami. 1705. in 8°.

29) Drumann, W., Die Arbeiter und Communisten in Griechenland und Rom. Nach den Quellen. Königsberg. 1860. in 8°. pag. 129. u. fg.; 319 u. fg.

30) Campanella. Real. philosoph. epilog. etc. p. 483.; 485. u. fg. 31) Mohl. A. a. O. Bd. I. pag. 185. u. fg.

32) Murner, Th., Die Schelmen - Zunfft, In welcher angezeiget wirdt, aller Welt mutwillen, büberey vnd schalckheiten, so in disen zeiten sehr im schwanck gehen. Franckfurt. 1567. in 8o. 33) Scheible, J., Das Kloster. Weltlich und geistlich. Meist aus der älteren deutschen Volks-, Wunder-, Curiositäten-, und vorzugsweise komischen Literatur. Bd. I. Stuttgart. 1845. in 8o. pag. 856; pag. 863. 34) Murner, Th., Die Narrenbeschwerung. Ein gar sehr nutzliches, kurtzweyliges vnnd lustiges Büchlin, In welchem gemeldet vnnd angezeigt wirdt, was yetzund der welt Lauff vnd Manier sey, mit vil schönen Figuren, Durch Georg

Wickram ... In:

Scheible, J., Das Kloster. Bd. IV. Stuttgart. 1846. in 8o. pag. 701. u. fg.; 740.

[ocr errors]

35) Dreydorff, G., Das System des Johannes Pico, Grafen von Mirandula und Concordia. Eine philosophisch-historische Untersuchung. Marburg. 1858. in 8o.

36) Joannis Pici, Mirandulae Concordiaeque Comitis, Opera quae extant omnia. Editio ultima ... Basileae 1601. in fol. Bd. II. pag. 63.

37) Francisci Baconis de Verulamio, Historia vitae et mortis. Lugduni Batavorum. 1637. in 120. pag. 181. u. fg.; 250. 38) Francisci Baconis, Baronis de Verulamio, Operum volumen IV. Amstelodami. 1661. in 12o. pag. 360. u. fg. 39) Ebendaselbst: Nova Atlantis. pag. 49. u. fg.

Von besonderer Bedeutung ist folgende Stelle aus der Neuen Atlantis:

Imo, lässt Baco seinen Führer durch das Reich Bensal der Insel Atlantis sagen, «non sine detestatione quadam mirantur, vos in Europa talia [nämlich Hurenhäuser, Huren u. dgl.]

tolerare. Aiunt, vos nuptias de officio suo deturbasse: nuptiae enim in remedium concupiscentiae illicitae institutae sunt, concupiscentia autem naturalis ad nuptias instar stimuli est. Verum, cum hominibus remedium, corruptis suis cupiditatibus magis gratum adsit, nuptiae fere expelluntur. Itaque, innumeros apud vos videre est, qui uxores non ducunt, sed caelibatum potius impurum et libidinosum praeoptant, quam jugum matrimonii honorabile. Multi insuper, qui uxores ducunt, sero hoc faciunt, cum juventutis et flos et robur evanuerint. Sin forte matrimonium contrabant, quid aliud est matrimonium illis mercatura mera? In quo affinitas, aut dos, aut existimatio quaeritur, cum desiderio nonnullo (sed tamen tanquam rei indifferentis) sobolis: minime autem fidelis illa inter virum et foeminam nuptialis unio, quae in principio instituta est, in mentem venit. Neque etiam fieri potest, ut illis, qui tam magnam partem aetatis et roboris sui adeo viliter consumpserunt, liberi (pars nostri altera) omnino in pretio sint. Quin et durante vinculo matrimonii, numnam res haec in melius vertitur, ut fieri debuit, si excessus isti necessitatis solummodo causa tolerarentur? Nequaquam: manent autem desideria eadem etiam post matrimonium, in matrimonii ipsius dedecus et opprobrium. Neque enim lupanarium frequentatio, aut consuetudines meretriciae, in maritis magis, quam in caelibem vitam agentibus, puniuntur. Ad novos autem amores proclivitas et meretricium amplexuum delectatio (ubi peccatum in artem conversum est) nuptias reddit rem insipidam, et veluti onus, aut tributum quoddam. Audiunt, haec a vobis defendi, utpote ad majora mala evitanda, tolerata: veluti, adulteria, virginum constuprationem, libidinem contra naturam, et similia. Verum prudentiam hanc censent esse praeposteram: eamque vocant, conditiones Lothi; qui, ut hospites a contumelia eximeret, filias obtulit. Imo ulterius dicunt, ex hoc parum aut nihil lucri fieri, cum vitia eadem, et appetitus pravi usque maneant, et abundent: quandoquidem libido illicita, instar fornacis sit, ubi, si flammam omnino contineas, illico extinguitur; sin exitus aliquis detur, furit. Quantum vero ad amores masculorum, istos nefandos quidem norunt, neque tamen amicitias per universum orbem magis fideles et inviolatas reperies. Atque, ut verbo dicam, sicut antea quoque dixi, non ullibi legi, tantam vigere castitatem, quantam in hac terra. Quin et sermo apud eos usitatus est, qui impudicus

est, qui reverentiam perdit: reverentia autem sui, secundum Deum et religionem, vitiorum omnium fraenum potentissimum.»

Schade, dass Baco von Verulam seine Neue Atlantis unvollendet hinterliess.

40) Baconis. Operum vol. VI. Amstelaedami. 1685. in 12o. pag. 27. u. fg.

41) Fischer, K., Franz Baco von Verulam. Die Realphilosophie und ihr Zeitalter. Leipzig. 1856. in 8°.

42) Boccaccio, G., Il Decameron. Di nuovo ristampato

Cavalier Lionardo Salviati. Venetia. 1614. in 4o.

...

dal

43) Boccaccio, G., Ameto. Comedia delle Ninfe Fiorentine. Con la dichiaratione de luoghi difficili di F. Sansovino. Vinegia. 1558. in 8o.

44) Boccaccio, G., Amorosa visione. Novamente ridotta in luce. Vinetia. 1549. in 8°.

45) Ejn Schöne Cronica oder Hystoribuch, von den fürnämlichsten Weybern, so von Adams zeyten an gewesst,... Erstlich durch Joannem Boccatium inn Latein beschriben, Nachmaln durch Doctorem Henricum Steinhöwel inn das Teutsch gebracht, ... Augspurg. 1541. in fol.

46) Machiavelli, N., Florentinische Geschichten. Uebersetzt von Alfred Reumont. Leipzig. 1846. 2 Bände in 12o. - Die italienische Original-Ausgabe dieses Werkes erschien zu Florenz im Jahre 1532.

47) Machiavelli, N., Das Buch vom Fürsten. Aus dem Italien. übers.... von A. W. Rehberg. Hannover. 1810. in 8o.

[ocr errors][merged small]

Die sogenannten Reformatoren vor der Reformation, über welche uns aus neuester Zeit unter Anderem die trefflichen Arbeiten von C. Ullmann) und Ferdinand Christian Bauer 2) vorliegen, werden in den folgenden Zeilen in so weit Gegenstand der Behandlung sein, als sie für die Geschichte der Ehe in Anbetracht kommen. Doch, ehe ich von Wiclef und Anderen spreche, seien mir einige Worte über die Waldenser gestattet. Diese ehrenwerthen Männer, über welche aus älterer und neuerer Zeit besonders die Schriften von Leger3), Herzog), Muston), Bender 6), von Moser 7), die Histoire des Vaudois 8), ferner Erbkam), W. Dieterici 10), welcher letzterer auch den Katechismus der Waldenser vom Jahre

« ก่อนหน้าดำเนินการต่อ
 »