ÀҾ˹éÒ˹ѧÊ×Í
PDF
ePub

Mvotýlov und sacramentum in den ersten zwei Jahrhunderten der Kirche,
Zeitschr. f. neutest. Wiss. 1911 (12) 188 ff.; Anrich, Das antike Mysterienwesen
und sein Einfluß auf das Christentum 156 ff. 138) Vgl. Köstlin 58 ff., besonders
die feinsinnige Charakteristik des orientalischen und römischen Meßgottesdienstes
61 f. 100 f., die sich im Grundgedanken mit der vorliegenden deckt; ferner K.
Sell, Katholizismus und Protestantismus, Leipzig 1908, 153 ff. 139) Drews
RGG II 1574; vgl. Söderblom, DE 1916, 119. 140) Vgl. Köstlin 142 ff.
141) Elbogen, J. G. 233 f.; vgl. Bousset, Religion des Judentums 153 f. 143) Köst-
lin 198. 143) DE 1916, 119. 144) Vgl. Dieterich a. a. O. 93:,,Das ist das
Wesentliche der Liturgie, daß der Gläubige oder die Gläubigen in ihr oder durch
sie in ein Verhältnis zu ihrem Gott treten durch ein bestimmtes sakrales Tun
und bestimmte sakrale Formeln. Das μυστήριον enthüllt dem μύστης
irgendwie ein Geheimnis des Göttlichen: die kultische Beziehung des Menschen
zu Gott ist die Hauptsache." 144 b) Vgl. Anton, Angewandte Liturgik 124 f.
145) Vgl. Rietschel I 35. 38; Köstlin 154. 145 b) Praktische Theologie I 626.

14) Vilmar, Zur neuesten Kulturgeschichte Deutschlands II (1858) 128. Weitere
ähnliche protestantische Urteile über den evangelischen Gottesdienst bei Het-
tinger, Apologie IV (1900) 256 f.

8

J. Das Gebet als Pflicht und gutes Werk in den Gesetzes-
religione n.

1) Schürer, Geschichte des Volkes Israel im Zeitalter Christi II 382 f.; Stade-
Bertholet, Bibl. Theologie II 424; Bousset, Religion d. Judentums im neutest.
Zeitalter 1903, 155; R. Pfender, De la prière juive à la prière chrétienne 7 ff.;
O. Holtzmann, Die täglichen Gebetsstunden im Judentum und Urchristentum,
Zeitschr. f. neutest. Wiss. 1911 (12) 93 ff.; Elbogen, Studien zur Geschichte des
jüdischen Gottesdienstes 1905; Der jüdische Gottesdienst in seiner geschicht-
lichen Entwicklung 16 ff. 245 ff.; Mittwoch, Entstehungsgeschichte des islamischen
Gebets (Abh. d. Berl. Ak. d. Wiss. phil.-hist. Kl. 1913) 7 ff. 2) Grünert, Gebet
im Islam 1911; E. W. Lane, Sitten und Gebräuche der heutigen Ägypter übs. v.
Zenker 1852, I 65 ff.; Mittwoch a. a. O. 1 ff. 3) Spiegel, Avesta II p. LXXXII;
E. Lehmann, Zarathustra II 104 ff. ") Achelis, Canones Hippolyti 117 ff.;
ähnlich Tert. de or. 25; Cypr. de or. 34 f.; vgl. Clem. Alex. Strom. VII 7, 40;
Orig. de or. 12. 5) Vgl. K. Müller, Christentum und Kirche Westeuropas (HKG
I 4, 1) 267 f.; Behringer, Die Ablässe. ") Berach. 29 a; Weber, System der
altsynagogalen Theologie 41. 7) Yasn. 19, 12 ff.; Spiegel II 296. 8) Wen-
sinck, Der Islam IV 232 ff. ") Sprenger, Leben und Lehre Muhammeds I 1801,
324. 10) Berach. 290 bei Döller, Gebet im Alten Testament 13. 11) Spiegel
II p. LXXXII; 247 (Vend. 29, 73 f.); III 7 (Khord. Av. 6, 1). 12) E. Leh-
mann, TR 266. 13) Grünert 30. 14) R. Pischel, Leben und Lehre des Buddha
(NG) 1906, 72. 15) Wiesel, Achmed ibn Tajmîja 7. 16) Weber a. a. O. 40.
17) Midrasch zu Levit., Sifr. 80 a bei Weber a. a. .0 40. 18) Grünert 33;
Mittwoch a. a. O. 20. 19) Yasn. 19, 9 ff.; Spiegel II 95 f. 20) Vgl. Weinel,
Paulus 53. 1) Siehe Perles, Boussets Religion des Judentums kritisch unter-
sucht 101 f.; Gebet im Judentum (Jüdische Skizzen) 158. 22) Berach. 12 b.
bei Weber 41. Vom Ahuna vairya heißt es:,,Selbst mit Auslassung, mit Nach-
lässigkeit hergesagt, ist es gleich zehn anderen Hauptgebeten." Yasn. 19, 8;
Spiegel II 95. 23) Vgl. Wildt, Gebet in Wetzer und Welte, Kirchenlexikon

V 142.

Das Wesen des Gebets.

1) Da Costa Guimaraens, Le besoin de prier RPh 54 (1902) 394. 2) Tylor,
Anfänge der Kultur II 394. 3) Vgl. o. S. 135 ff. 180 f. 199. 319 f. 397 ff. 467 f.
R. Rothe, Theologische Ethik I 1867, 186 ff.; Söderblom, När stunderna växla
I 47 ff.
4
4) Predigten 1843, II. 6. 9. b) När stunderna växla I 37. c) Ge-
betsproblem 62. 5) Zu Ps 18 (E 38, 171). ") Mechthild v. Magdeburg,
Offenb. V 13. 7) Wahres Christentum II 20 (p. 266). ) Joann. Chrysost.
Contra Anomaos VII 7, Mi PG 48, 766.

Ägypter 7. 16. 43. 73. 81.

83. 86. 100 ff. 113. 115.
137 f. 142 f. 151 f. 157.
160. 162 ff. 222. 235.250.
289. 323. 430. 503 f. 515.
517 f.

Ainu 45. 54. 58 f. 67. 69.

76. 86. 95. 107. III. 114.
127. 507.

Araber 71. 81. 103 f. 142.

144.

Assyrer s. Babylonier.
Australier 39. 51. 72 f. 85.

98. 114. 118. 120 f. 124 ff.
138. 141 ff. 508. 516.
Babylonier 7. 16. 58 f. 61.
63.68 f. 72.86. 88. 100 ff.
115. 127 f. 134. 137 f.
140 ff. 152 f. 157. 160.
162 ff. 235. 331. 507.
510 ff. 518.
Bantustämme 16. 44-47.

50-103. 110-128. 134.
136 f. 141. 143 ff. 150 ff.
155. 159. 168. 222. 506 f.
509. 515.
Birmanen 50. 54. 59. 63 f.

74. 77. 87. 90. 104. III.
114. 120 ff. 125. 137. 143.
153 ff.
Buschmänner s. Pygmäen.
Chinesen 16. 45. 68. 70. 73.

82. 84. 87. 100. 105. 107.
116. 136. 152 ff. 162. 250.
508 f. 516.
Gallier s. Kelten.
Germanen 101. 103 f. 162.
512. 516.
Griechen 6 f. 17. 43. 47. 54.
58. 59. 63. 71 ff. 76 f.
80 f. 85 ff. 91. 95. 98 ff.
112 f. 117 f. 128.
141 f. 144. 154.

136 f.

157 f.

Register.

I. Völkerverzeichnis.

162 f. 168. 183. 191 ff.

221. 235. 250. 507. 511.
515 ff. 519. 526. 532.
Hindu 7. 17. 62 f. 66 f. 82.
91. 103 f. 113. 207. 233.
310. 323. 430. 512 f. 539.
Inder 7. 57. 68 f. 77 f. 88.

100. 103 f. 107. 115. 138.
141. 154. 157. 162 f. 235.
250. 457.
Indianer mittelamerikani-

sche 51 f. 59. 62 f. 76 f.
86. 90. 92 ff. 113 f. 120.
123. 127 f. 136. 142 ff.
146. 154. 158. 160. 509.
Indianer nordamerikani-

sche 52. 55. 59. 61 f. 64.
67 f. 69. 76. 78. 86 f.
89 f. 92. 101. 112. 114.
116. 119 ff. 126. 141 ff.
146. 157. 229.
Indianer südamerikanische
49. 52. 70. 98. 101. 141.
146. 506.
Indogermanen 16. 73. 77.
116. 121. 144. 508. 514.
Indonesier (Batak usw.) 44.
48. 50. 53. 58 f. 62 ff. 67.
69. 72. 75 ff. 81. 83. 87 f.
95 ff. 110 f. 114. 116. 120.
123. 128. 143. 150. 152 ff.
158. 160. 509. 515. 517.
Israeliten 8. 17. 45. 55. 58 f.
68. 71. 73 f. 79. 91. 96.
100 ff. 115. 133. 136 ff.
137. 144 f. 163. 185 ff.
191. 198. 221. 256. 263 f.
278 f. 390. 422. 442. 446.
459. 479. 513. S. auch
Sachverzeichnis: Juden-
tum, Synagoge.
Japaner 103. 269.

Kanaanäer 17. 103. 115.
275.
Karthager 142.

Kelten 101 f. 161. 512.
Litauer 112. 513.
Madagassen 49. 90. 120.
Mazedonier 168.
Melanesier 54. 61 f. 117.

143. 150.
Mexikaner 47.115.138.157.
162. 164. 168. 170 f. 517.
Nordafrikaner 44. 54. 59.
61 ff. 67 f. 90. 93 ff. 101.
146. 151. 511.
Ostjaken 48.

Perser 102. 103. 104. 107.
Auch Mazdaismus (Sach-
verzeichnis).

Peruaner 61. 76. 104. 157.
162. 184. 188 f. 235. 511 f.
Phöniker 143. 162.
Polynesier (Südsee) 61.63 f.
74. 76. 82. 88. 97. 112.
120. 123. 127. 136.
Pygmäen 45. 48. 54. 60 ff.
69. 81 f. 91. 95 ff. 118.
120. 123. 141. 150. 489.

508 f. 514.

Römer 6 f. 43. 45. 47. 51.
54. 55. 58. 68. 71. 80. 86.
89. 100 ff. 111 ff. 115.
128. 138. 141. 144. 150 ff.
157. 162. 194. 430. 507.
510 f. 514 ff.
Samaritaner 104. 138.
Semiten 6. 16. 73 ff. 80.
103. 116. 144 f. 200. 400.
509.
Sumerer 59. 61. 65. 73.90.
100 f. 103 f. 127. 142 f.
145. 152. 157. 162. 168 f.
174. 223. 509. 515. 517.
Syrer 50. 80.

II. Personen- und Autorenverzeichnis.

Abraham 233. 256. 395.
Achelis 537 ff.

Achmed ibn Tajmîja 505 f.

534.

Adami 6. 510. 518.
Adelheid von Hiltharthau-

sen 302.

Adelheid Langmann 293.
296. 527.
Äschylus 58. 83. 85. 117.
128. 136. 141. 191 f. 195.
197 f. 507. 510. 516. 520.
Albertus Magnus 224. 234.
251 f. 259. 272. 288. 522.
524. 526 f.
Alexander v. Hales 36.
Alfons v Liguori 288. 314 f.

527. 530.

Algazâlî 20. 286 f. 309 f.

314 f. 316. 530.
Althaus 2. 4. 11. 32. 504 ff.

523. 534. 539.
Ambrosius 444. 540.
Amiel 253. 411 ff. 537.
Amenophis III. 184.
Amenophis IV. Ichenaton

33. 184 ff. 189 f. 430. 519.
Amos 19. 29. 237. 261. 272.

348. 397. 422.
Angela von Foligno 307.
Angelus Silesius (Johann

Scheffler) 249.253 f. 259f.
280. 285 ff. 289. 310. 320.
333 f. 344. 525. 535.
Anna v. Munzingen 525.
532.
Anrich 512 f. 525 f. 529.

531 f. 541.

Anselm v. Canterbury 32.
234. 241.294 f. 299. 301 f.
Anton K. IX, 14. 434. 537.

[blocks in formation]

Arnoux 506. 508. 510.

Arrian 199 f. 518 ff.

Arsenius 279.

Artemon 466.
Assurbanipal 166.
Aschkenasy 517. 524.
Aston 512.

Athenäus 196. 506 ff. 514.
517. 520.
Augustinus 16. 20 f. 29. 33.
35. 105. 224 f. 228. 234 f.
241 ff. 245. 260 ff. 267.
269. 272. 278. 280. 282 f.
284 ff. 288 f. 292 ff. 299 ff.
305. 308. 318. 320. 327.
333. 347. 357. 371. 376.
390. 399. 407. 489. 505,
513. 516. 523. 525 f. 530.
535. 539.
Ausfeld 7 f. 507. 510 f. 514.
516 f. 519 f.
Bärthold 535.

Balmer 507 ff. 511. 514.
Bank 517.
Bartels 537.
Barth 530.
Baruch 368.
Basilius 426. 455. 460. 464.
540.

Batchelor 45. 506 ff. 513 f.
Baudissin 498. 536.
Baumann 511.

Baumeister 184. 519.
Baumgarten 497. 537. 539.
Baumstark
537 ff.

447 ff.

Bâyazîd 236. 297. 305.
Beck Fr. 0. g. 13.
Beck P. 525.

451.

Becker 506 f. 510. 538.
Beckh 260. 345. 511. 524 ff.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

534. 537.

Buchberger 497.

Buddha 16. 19. 197. 232 f.

269. 274. 276 ff. 512.
Budge 516.
Buhl 8. 499.

Büttner 498. 521 ff. 526 f.
529. 531.

Bunyan 19. 28 f. 35 f. 225.

235. 246. 347 f. 350 ff.
357 f. 361. 363. 369. 372.
376. 383. 387. 394 f. 405.

522.

Burckhardt 506 f. 516.
Burnouf 7.
Butzer 428.

Buxtorf 511.
Cabrol 511. 538.
Caird 23.
Caitanya 310.
Caldesaignes 8.

Callaway 118. 507 ff. 514-

516.

[blocks in formation]

David v. Augsburg 288.

297. 300 f. 311. 314. 316.
328 f. 527. 530.
Deißmann 1. 4 f. 9. 16. 26.
31. 34. 355. 505 f. 523.

533 ff.
Delitzsch 105. 503.
Demetrius 206 f.
Denifle 526. 529. 532.
Deubner 517.
Deussen 522. 529.
Deuterojesaia 264. 395.
Dibelius 10. 12. 520 f. 534.
Dickinson 6.

Diderot 206. 214 ff.
Diels 471. 540.

Dieterich A. 323. 471. 497

506. 513. 516. 528 ff. 538.
540 f.
Dietrich Veit 28. 357. 373 f.
403. 521. 534 ff.
Dilger 7. 539.
Diogenes 204.
Dionysius Areopagita 233.
249. 252. 267. 282. 285.
320 f. 333. 399. 522.
Dionysius Cartesianus 529.
Diotegenes 214.

Döller 8. 105 f. 507. 509.
511. 513. 516.
Döllinger 9. 522.
Dorner 15. 215 f. 521.
Dorsey 86. 123. 141. 507 ff.
514 ff. 522.
Doufays 507 ff.
Drews 537 ff.
Duchesne 538 f.
Dümmler 512. 532.
Dürer 20. 417.
Dürr 14. 215. 521.
Duhm 536.
Durkheim 35. 506.
Ebbinghaus 521.
Eberhardt 537.
Eck Sam 2. 526.
Eckart Meister 20. 217. 234.
244. 249 f. 258 f. 266 f.
270. 277. 279. 282 f. 284.
295. 308. 317 f. 333. 524.
530.
Eisenstein 8.
Eitrem 106. 512 ff.
Eklund 523.
Elbogen 8. 474. 511. 538 ff.
Eleazar 460.
Elias 237. 356.

Else v. Neustadt 254. 337.
Emerson 411. 414.
Endemann 516.
Engelhardt 535 f.

Epiktet 204. 206 f. 213.
218. 304. 520.
Epiphanius 512. 522. 529
Erasmus 33.
Erbkam 523.
Erichson 538.

Erdland 508 f.

Erman 7. 166. 183. 190.

509 ff. 517 ff. 528.
Esra 423. 436. 446. 452.
Eucken 248. 523.
Euripides 195. 199. 509 f.
Farnell 4. 13. 141. 192.
506 ff. 516. 519 f. 532.
Faßmann 506. 508 ff. 515 ff.
Fechner 1.

Fehrle 512. 515. 532.
Fénelon 244. 342 f.
Ferîd-ed-dîn-Attâr 236.271.
282. 317. 412.
Feuerbach 2. 25. 42. 202.
280. 513. 516. 527.
Fichte 202 f.

Fischer Al. V, VIII, 537.
Fischer R. 512.

Foucart 509. 515. 518.
Fox 19. 29. 347 f. 352 f.

355. 395. 405.
Frank Seb. 224. 227. 405 f.
Franke R. O. 526.
Franz v. Assisi 19. 21. 28 f.
36. 223. 232 f. 242 f. 278.
283 ff. 299. 301 f. 305.
347. 357. 411. 529.
Franz v. Sales 234. 244.

273. 288. 290. 310. 315.
319. 341 ff. 526 f. 530.

[blocks in formation]
[blocks in formation]

Gilhodes 122. 155. 506 ff.
514 f. 517.
Girgensohn 4. 226. 466. 540.
Goethe 20. 34. 411 f. 414 f.
537.
Götze II.

Goldzieher 8. 106. 510 ff.

516. 525. 529. 535.
Goltz E. v. der 2. 9. 11. 16.

432. 435. 440. 505. 521.
523. 533 f. 536 ff.
Gottsched 534.
Gräbner 506.

Graig 517.

Grandgeorge 523.
Graßmann 518.

Gray 517.

Grébaut 517.

Gregor d. Große 512.

Gregor v. Nyssa 10. 426.

466. 496. 509.

Gregor VII. 427.
Gregor v. Tours 510.
Greßmann 518.

Greiff 8. 105. 509. 511 ff.

516. 539 f.
Greith 529. 532.
Griersan 529.
Grimm Jakob 12. 71. 105 f.

506 ff. 511 ff.
Grimme H. 513.
Grube 506. 508 f. 516 f.
Gruber 12.
Grünberg 534. 536. 539.
Grünert 8. 538. 541.
Grützmacher 526.
Grupp Gg. 505. 512 ff.
Gruppe 194. 517. 519.
Gudea 61. 65. 90. 127.
144 f.

Guimaraens da Costa 6. 13.

489. 508. 541.
Guiton 9. 15.
Gunkel 519.
Gustav Adolf 20.
Gutmann B. 506. 509. 516.
Guyau 209. 214. 216.
Guyon de la Mothe Mad.

30. 207. 227. 234. 244.
254. 258. 266. 273. 289.
311. 315 f. 318 f. 321 f.
341 ff. 411. 526. 530 f.
Haas H. 526.
Habakuk 359 f.

Das Gebet

[blocks in formation]

273.
Heinrich v. Zütphen 368.
Hempel 537.
Hennecke 532.

Heppe 521 f. 524 f. 527.
530 f. 533. 537.
Heraklit 211.
Hering 537 f. 540.
Hermann F. 2. 509.
Hermas 371.

Herodot 199. 506. 512. 520.
Herondas 55. 58. 76 f. 95.
98. 516.

Herrmann W. 15. 228. 371.
389. 524. 526.
Hertkens 531.
Hesiod 194 f. 506. 509. 519.
Hestermann 506.
Hettinger 1. 541.
Hieronymus 332. 532.
Hildegard v. Bingen 273.
Hillebrandt 518.
Hindenburg 20.

Hiob 29. 60. 184. 360 f.

[blocks in formation]
« ¡è͹˹éÒ´Óà¹Ô¹¡ÒõèÍ
 »