LIX. De decem virginibus.

LXXII. De eo quod scriptum est, El hubitu inventus
ut homo, Fhilipp. u, 7.

LX. De die autem illo et hora nemo scit, neque angeli
cœlorum, neque Filius hominis, misi Paler solus,
Matth. xxiv, 36.

LXI. De eo quod scriptum est in Evangelio, turhas
Dominum in monte pavisse de quinque panibus.
LXII. De eo quod scriptum est in Evangelio, quia ba-
plizabal Jésus plures quam Joannes; quamvis ipse
non baptizaret, sed discipuli ejus, Joan. iv, 1, 2.
LXIII. De Verbo.

LXIV. De muliere Samaritana.
LXV. De resurrectione Lazari.
LXVI. De eo quod scriptum est, an ignoratis, fratres
(scientibus enim Legem loquor), quia Lex dominatur
homini, in quantum tempus vivu? usque ad eum
locum in quo scriptum est, vivificabit et mortalia
corpora vestra per inhabitantem spiritum ejus in vo-
bis, Rom. vi-vin, 11.

LXVII. De eo quod scriptum est, Existimo enim quod
non sint condignæ passiones hujus temporis ad fu-
turam gloriam quæ revelabitur in nobis; usque ad
id quod dictum est, Spe enim salvi facti sumus,
Rom. vi, 18-24.

LXVIII. De eo quod scriptum est, O homo, tu quis es
qui respondeas Deo? Rom. ix, 20.

LXIX. De eo quod scriptum est, Tunc el ipse Filius
subjectus erit ei qui illi subjecit onmia, i Cor. xv,

28.

LXX. De eo quod Apostolus dicit, Absorpta est mors
in victoriam. Ubi est, mors, contentio iua? ubi est,
mors, aculeus tuus? culeus autem mortis pecca-
tum, virtus vero peccati lex, 1 Cor. xv, 54-56.
LXXI. De eo quod scriptum est, murvicem onera vestra
portate, et sic adimplebitis legem Chri ti, Galat. vi, 2.
LXXII. De temporibus æternis.

48

Ibid.

55

54

Ibid.

20

22

XXXIII. De metu.

XXXIV. Utrum non aliud amandum sit, quam metu ca-

rere.

23

XXXV. Quid amandum sit.

XXXVI. De nutrienda charitate.

25

XXXVII. De semper nato.

27

XXXVIII. De conformatione animæ.

XXXIX. De alimentis.

XL. Cum animarum natura una sit, unde hominum di-
versæ voluntates.

XLI. Cum omnia Deus fecerit, quare non æqualia fe-
cerit.

XLII. Quomodo Christus et in utero matris fuerit, et

LXXIV. De eo quod scriptum est in Epistola Pauli ad
Colossenses, in quo habeinus redemptionem et re-
missionem peccatorum, qui est inuugo Dei invisibi-
lis, Coloss. 1, 14, 15.
LXXV. De hæreditate Dei.

LXXVI. De eo quod apostolus Jacobus dicit, vis autem
scire, o homo inanis, quia fides sine operibus otiosa
est, Jacobi n, 20.

LXXVII. De timore, utrum peccatum sit,
LXXVIII. De pulchritudine simulacrorum.
LXXIX. Quare magi Pharaonis fecerunt quædam mira-
cula, sicut Moyses famulus Dei? Exod. vu-vin.
LXXX. Adversus Apollinaristas.

LXXXI. De Quadragesima et Quinquagesima.
LXXXI. De eo quod scriptum est, Quem enim diligit
Dominus, corripit; flagell autem omnem filium
quem recipit, Hebr. xn, 6.

in cœlis.

XII. Quare filius Dei in homine apparuit, et Spiritus
sanctus in columba?

XLIV. Quare tanto post venit Dominus Jesus Christus,
et non in principio peccati hominis?

LXXXIII. De conjugio, in eo quod Dominus ait, si quis
dimiserit uxorem suam, excepta causa fornicatio-
nis, etc., Matth. v, 32.

100

XLV. Adversus mathematicos.

S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE DI-
VERSIS QUÆSTIONIBUS AD SIMPLICIANUM LIBRI
DUO.

101-102

XLVI. De ideis.

XI.VII. Utrum aliquando cogitationes nostras videre
possimus.

XI.VII. De credibilibus.

XLIX. Quare filii Israel sacrificabant visibiliter pecorum
victimas.

I.. De æqualitate Filii.

LI. De homine facto ad imaginem et similitudinem

Dei.

VI. De eo quod dictum est, Pœnitet me fecisse homi-
nem, Gen. vi, 6, 7.

LII. De auro et argento quod Israelitæ ab Ægyptiis
acceperunt.

LIV. De eo quod scri; tum est, Mihi autem adhærere
Deo bonum est, Psal. LXXI, 28.

LV. De co quod scriptum est, Sexaginta sunt regine,
octoginta concubinæ, et adolescentulæ quorum non

est numerus.

LVI. Be annis quadraginta sex ædificati temp li.
1.vn. De centum quinquaginta tribus ¡iscibus.
Lyni. De Joanne Baptista.

LIBER PRIMUS. — - Simpliciani quæstiones ex Epistola
Pauli ad Romanos duæ tractantur.
PREFATIO.
QUÆSTIO PRIMA. Lex ad quid data. Concupiscentia au-
cta per legem. Peccatuun quomodo mortuum erat
sine lege. Quomodo revixit. Lege quis male utitur.
Lex nonnisi a spiritualibus impletur. Carnales du-
pliciter dicti. Originalis peccati pœna. Lex peccati
in membris quid. Loci in quibus lex videri possit
dici mala. Legem esse bonam. Manichæorum error
de veteri lege. Explicantur testimonia, quibus lex
videri possit non bona.

II. Argumentum Epistolæ ad Romanos. Gratia fidei præ
cedit bona operă. Gratia fidei minor in catechume-
nis, major in renatis. Scopus Apostoli in exempla
Jacob et Esau. Bona opera ex gratia, non gratia ex
operibus. Quomodo justa electio Jacob et reproba
tio Esau. Electio Jacob an ex præscientia futuræ fi-
dei. Electio ex gratia et pro¡ osito Dei. An fides in-
ter dona gratiæ mumeretur. Quomodo justa repro-
batio Fsau. Fides donum Dei miserentis. Cur do-

num fidei subtractum ab Esau. An ex præscientia
futuræ voluntatis improbatus Esau et approbatus
Jacob. Bona voluntas in nobis fit operante Deo. Vo-
catio an sit effectrix bonæ voluntatis. Vocatio con-
grua. Cur Esau non congruenter vocatus. Obduratio
Dei quæ sit. Solutio quastionis de reprobatione
Eau. Omnes homines una mass peccati. Quomodo
Esau Deus odio habuit, quæ nibil odit eorum quæ
fecit. Peccatum quid. Vasa perditionis ad usum cor-
rectionis aliorum fiunt. Vocati non omnes, sed ex
omnibus et Judæis et Gentibus. Intentio Apostoli in
Epistola ad Romanos. Electio gratiæ quam occulta.
LIBER SECUNDUS. In cæteras quæstiones quinque vel
sex a simpliciano propositas ex libris Reguni.

PRÆFATIO.

111

127-128

QUESTIO PRIMA. Spiritu Dei diverso modo afficiuntur
prophetæ. Prophetia habitu perpetuo, et affectu
iransitorio. Spiritus Dei sine additamento intelligi-
tur bonus. An eodem nomine intelligendus Spiritus
sanctus Patri et Filio consubstantialis. Spiritus Dei
in Saüle bonus et malus quomodo. Saül persequens
Davidem spiritu prophetico et bono correptus. Mu-
nera quædam Spiritus sancti haberi sine charitate.
Sine charitate munera alia Spiritus sancti nihil pro-
sunt. An Prophetia habeatur sine charitate. Hære-
ticos et schismaticos habere alia dona Spiritus sancti
præter charitatem. Spiritus malus cur dictus spiri-
tus Domini.

n. De Deo nibil dignum dicitur. Præscientia an pro-
prie sit in Deo. Scientia quid, et quomodo in Deo.
ira, misericordia, et zelus Dei, quo sensu dicitur.
Rebus divinis vocabula humana tribuuntur, sed ibi
remotis imperfectionibus intelligenda. Sapientia et
scientia unde differunt. Pœnitere quomodo conve-
nit Deo. Pœnitentia et zelus cur minus videantur
Deo congruere quam præscientia, ira et similia
1. Samuel per pythonissam evocari quomodo potue-
rit. Samuelis forte phantasma fuit, non spiritus.
Dæmones quomodo norint futura.

IV. Quo situ corporis orandum.

Ibid.

129

158

112

144

V. in verba Eliæ querentis Deo de morte filii viduæ. 145
VI. De spiritu mendacii missɔ ad decipiendum Achab. 146
ADMONITIO IN Librum de octo DULCITI QUÆSTIONIBUS. 147-148
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE OCTO
"DULCITII QUÆSTIONIBUS LIBER UNUS.
PRÆFATIO.

QUESTIO PRIMA. An baptizati peccatores exituri sint de
gehenna. Locus Apostoli difficilis male intellectus.
Refutatur opinio existimantium fidem sine operibus
prodesse ad salutem. Locus Apostoli quomodo intel-
ligendus. Alius Apostoli locus frustra ab iis addu-
ctus, qui fidem sine operibus salvare docent. Cha-
nanææ fides qualis laudata est. Opinio quorumdam,
fideles baptizatos, quantumvis peccatores, salvan-
dos esse per ignem, Ignis cujusque opus probans
in hac vita. Purgatorius ignis post hanc vitam.
It. An mortuis prosit oblatio, quæ fit pro ipsis. Anima-
rum ante resurrectionem receptacula.
III. Utrum in adventu Domini futurum sit judicium,
anve illi morituri sint, qui rapientur in nubibus ob-
viam Domino. Symbolum regula fidei.
IV. Quomodo justorum filiis in Psalmo benedicitur.
VI. [Vid. not. (a), col. 162]. Utrum Samuel per pytho
uissam vere fuerit de inferno evocatus. Samuelis
torte phantasma, non spiritus apparuit. Dæmones
quomodo norint futura.

Ibid.
Ibid.

VII. Totius mundi fides in Christum mirabiliter conci-
liata.

179

180

VIII. Ad fidei immobilem observantiam cohortatio.
S. AURELII AUGUSTINI, HIPPONENSIS EPISCOPI, DE FIDE
ET SYMBOLO LIBER UNUS. —Symboli capita singula
studiose explicantur, cum hæreticorum fidei catho-
licæ adversantium, et maxime Manichæorum repre-
hensione.
181-182

CAPUT PRIMUM. Quæ causa et scopus operis præsentis. Ibid.
u. Quod nulla fuerit natura coæterna Deo, ex qua
mundum fecerit. Quomodo mundus ex nihilo, si ex
materia informi factus.

III. Verbum quare dictum de Filio Dei. Quod Verbum
sit idipsum quod Pater.

IV. Filius Dei non factus, nec minor a Patre. Creare et
condere idem. Filius Dei cur factus homo. Contra.
Manichæorum hæresim. Totus homo susceptus a
Verbo. Nativitas Christi ex femina. Contra Mani-
chæos.

V. Passio Christi et sepultura. Resurrectio Christi.
VI. Ascensus in cœlum.

VII. Sessio ad dexteram Patris.
VIII. Adventus ad judicium.

IX. De fide in Spiritum sanctum. Trinitatis myste-
rium. Similitudinibus explicatur. Professio christia
næ fidei. De Spiritu sancto opinio quorumdam,
quod sit ipsa deitas Patris et Filii. Sanctitas a san-
ciendo.

X. Ecclesia catholica. Pemissio peccatorum. Totius
hominis in melius commutatio resurrectione perfi-
cienda. Carnis resurrectio. Resurrectionis futuræ
veritas confirmatur.

ADMONITIO IN Librum de FIDE ET OPERIBUS.

Ibid.

183

184

187

Ibid.

188

149

199

157

III. Quo animo peccantes corripiendi. Domini præce-
ptum de corrigendis malis.

Ibid.

158-159.

161

IV. Errores non servantium modum in Scripturis in-
telligendis. Donatistarum errori alius error cn1-
trarius ex Scripturis perperam acceptis.

200

V. Sana doctrina est ut nec propter malos recedatur
ab Ecclesia, nec in malos ipsos negligatur disci-
plina.

201

VI. Ad Baptismum an admittendus adulter et peccator
non correctus. An præcepta bene vivendi non prius
tradenda quam Baptismus.

202

VII. Virgo quæ nesciens nupsit alieno viro, an cen-
senda sit adultera. Apostolorum exemplo et litteris.
nil juvari qui volunt baptizandos de sola fide, hapti-
zatos vero de inoribus admonendos.
VIII. A Petro non sola fides, sed et pœnitentia bapti-
zandis prædicata. Pœnitentia indicta, non solius in-
fidelitatis, sed vitæ veteris mutandæ in novam.
IX. Spadonis post tidei professionem statim baptizati
exemplo male uti adversarios.

X. Locus Pauli se nihil scire præter Christum Jesuni
profitentis. Præcepta duo de dilectione Dei et pro-
ximi male referri, alterum ad baptizandos, alte-
rum ad baptizatos.

203

204

203

206

Ibid.

G. Fide de rebus humanis sublata, quam horrenda
confusio sequeretur.

173

Lil. Indica que confirmant fidem. Prophetiæ de Eccle-
sia impleta.

174

XII. Incommodum grave in adversa sententia.
XIII. Baptizandis præcepta morum a Joanne tradita.
Ad consequendam vitam æternam præcepta servari
jussit Christus.

209

210

V. Ad credenda quæ non vidimus movere debent quæ

XI. De tertia quæstione: quod fides ad salutem non

petua sed transitoria, quia quotidie ad finem prona.
Illa vero patria cœlestis, in qua Deus cum sanctis
Angelis et electis suis habitat, finem non habet. Vere
igitur stultus est, qui ad talem Patrem talemque pa-
triam ac talem cœlestium civium societatem pervenire
non desiderat. Quis est ille, qui in captivitatem ductus
ultra ad patriam redire nollet? Quis in carcere tene-
broso positus, amplius exire nollet et lucem videre? Quis
usque ad mortem famem sustinens, si ei inandu-
candi possibilitas adfuerit, non manducaret? Quis
sitim patiens, si facultas bibendi exstiterit, non pota-
ret? Nobis, charissimi, mundus iste vere non patria,
sed captivitas Babylonica est: quia multipliciter di-
verso um inimicorum nostrorum laqueis irretiti, nundi
videlicet, carnis, et generis humani inimici, vita
etiam præsens non libertas, sed carcer peccatorum
nobis est. De bac igitur captivitate, de hoc tenebra-
rum carcere eripi laboremus, et non ut servi hunc ci-
bum et potum vanitatis præsentis anxium et laborio-
sum appetamus, sed ut filii liberi cœlestem desidere-
mus cibum et potum, hunc videlicet qui plena satietas
est civium supernorum. Pro hoc cibo, pro hac cœlesti
vita Creatorem et Gubernatorem nostrum rogare de-
bemus et orare, ut in hac valle miseriæ, seu exsilio
præsenti nos custodire et gubernare dignetur, ut opi-
tulante illo, ad portum salutis pervenire valeamus.
Mundus enim iste similitudinem maris habet. Marc
fetet, similiter et mundus. Ex hoc fetore, auxiliante
Deo, extrahere nos debemus. Oportet namque cum
humilitate maxima orare Deum creatorem nostrum,
sanctosque suos precari, ut ex valle lacrymarum nos
eruens, ipsorum civium supernorum consortes nos
efficiat. (a) Illuc enim summo studio properare debe-
mus, ubi sine interruptione manere speramus, ubi
nullus timor de morte, nulla dubitatio de hoste. Ibi
vita sine fine, juventus sine senectute, lux sine lene-
bris, gudium sine tristitia, voluntas sine molestia,
requies sine labore, satietas sine fastidio, claritas sine
nube. Hæc autem vita horrenda est et laboriosa, fra-
gilis et fastidiosa, caduca ac misera, deceptrix atque
dolosa, et ærumnis ac scandalis plena. In luctu nasci-
mur, in labore vivimus, et in dolore morimur. Et
quod pejus est, et super omnia magis dolendum, qui-
dam peccatis suis exigentibus non confessi, nec con-
triti, de hac vita migrantes, non solum temporali
morte plectuntur: sed et in infernum deducti morte
moriuntur perpetua. Vitam etenim suam, sine omni
pietate duxerunt, et ob hoc multa tormenta pas-
suri, nunquam vitam consequentur æternam. Dum
enim tempus habuerunt, vitain suam emendare no-
luerunt, plus gulam amantes quam abstinentiam se-
ctantes, plus luxuriam quam castitatem, magis ter-
restria quam cœlestia, plus creaturam quam Creato-
rem diligentes. Abstinentia ducit ad castitatem,
castitas perducit ad gloriam, et fornicatio demergit ad
ponam. Castitas ad cœlum sublevat, et luxuria ad
infernum profundat. Castitas sanctis Angelis unit,
fornicatio autem dæmonibus jungit. Sobrietas cogita-
tiones sanctas instituit, ebrietas vero etiamsi audit
verba sancia, in corde non suscipit. Oportet ergo
unumquemque verum animæ amatorem non solum
corpus nutriendo diligere, sed et animam nutriendo
nutrire. Videmus naturaliter quod si corpus esurit,
cibum quærit; si sitit, potum appetit; si nudum
est, vestimentum desiderat; requiem petit cum labo-
rat; somnum quærit, dum dormire infestat: et sic
de cæteris corporis necessitatibus. Anima autem om-
nibus his indiget. Præceptum Domini panis ejus est,
oratio sancta potus ejus, vestis ejus veritas et justi-
tia, requics ejus humilitas et obedientia. In hoc etiam
Convivio æternæ societatis multi sunt vocati, pauci
vero electi. Alii accipiunt fructum trigesimum, alii
sexagesimum, alii vero centesimum (Matth. xxn, 14;
XII, 8). O quam beata est illa anima, cui Dominus
Deus dignatus est concedere mansionem in æterna
(a) Vid. infra, serm. 67.

requie! Et qui hanc mansionem, regnum videlices
cœleste, ingredi voluerit, non debet esse superbus
neque avarus, non invidus nee iracundus, non gulo-
sus nec ebriosus, non cupidus nec luxuriosus, non
perjurus, non homicida, non falsator neque adulter,
et sic de singulis. Quamvis autem infinita mala per-
petraverit, de Dei tamen misericordia desperare non
debet, sed spem habere debet de Dei misericordia, et
fiduciam recuperandi salutem, per vitæ suæ emenda-
tionem et bonorum operum exercitationem. Verba
Dei debet libenter audire, et ad ecclesiam diligenter
convenire, sacerdotibus s:rpissime confiteri, omnibus
hominibus charitatem firmám tenere. Qui enim cha-
ritatem non habuerit, in vitam æternam introire non
valebit. Parvo tempore homo vivit in hoe seculo.
Dum igitur tempus habemus, operemur bonum ad
omnes, et vias Domini præparemus bonas. Ecce nunc
tempus acceptabile, ecce nunc dies salutis. Salus ho-
minum Christus est. Si parentes nostros et amicos
diligere debemus; quanto magis istum diligere tene-
mur, qui et nos et nostros fecit et creavit parentes!
Hunc amemus qui universæ dominatur creaturæ, sci-
licet Deum. Diligamus proximum, sicut et nos quia
de terra sicut et nos proximi nostri sunt formati,
ut per hoc vitam mereamur æternam, ipso adjuvanté
qui vivit et regnat, etc.

SERMO LXVI '.

DE AGENDA PŒNITENTIA.

Pins et misericors Deus, fratres charissimi, ad
compunctionem et pænitentiam nos hortatur, dicens:
Convertimini ad me in toto corde vestro, in jejunio et
fletu et planctu (Joel 1, 12); quia nolo mortem pecca-
toris, sed ut convertatur et vival (Ezech. xvm, 23): et
iterum, Noli tardare, inquit propheta, converti ad Do-
minum, et ne differas de die in diem (Eccli. v, 8) : et
iterum, Cum conversus ingemneris, salvus eris (Ezech.
XVIII, 27). Convertimini igitur, charissimi, ad Domi-
num Deum nostrum, tanquam boni servi ad fidelem
Dominum. Humiliemus nos in conspectu Dei, et plo-
remus ante Deum qui fecit nos. Non dedignemur in
hoc sæculo agere pœnitentiam, et peccatorum nostro-
rum precari veniam, ut infernalem evadere possimus
pœnam, ac ad æternam pervenire lætitiam. Emende-
mus ergo nos in jejuniis et vigiliis et cæteris operi-
bus pits, scientes quod cor contritum et humiliatum
'Deus non spernit (Psal. L, 19): sic enim ait Aposto-
lus, Castigo corpus meum, et in servitutem redigo (I
Cor. ix, 27). Si pro carne nostra laboramus, labore-
mus etiam pro anima nostra, quæ dignior est. Si cu-
ram habemus pro societate misere carnis nostræ,
quam post pancos annos vermes devorabunt in se-
pulcro quanto magis despicere non debemus animam,
que Deo et Angelis ejus præsentatur in cœlo? Gogi-
tate, fratres charissimi, quia abundantia pabuli luxu-
riam administrat; cum caro in tam copiosis deliciis
satiatur, et mens tantis mulcetur divitiis, in pingne-
dine carnium providetur esca vermium. Iterum rogo
vos, fratres, quoties juxta sepulturam divitis trans-
itis, ut diligenter inspiciatis ubi sint cortum divitiæ vel
ornamenta, ubi gloria, ubi vanitas, ubi luxuriæ, ubi
voluptas, vel ubi eorum sunt spectacula. Considerate
diligenter et videte et agnoscite, qua nihil aliud în
eis est, nisi cinis et fetor et vermis. O homo, vide
sepulcra mortuorum, et dic tibi tu ipse, et loquens
tecum dicere potes, Ecce nunc ex illo misero qui hic
depositus fuit, nihil aliud nisi ossa et pulvis evenit.
Et vere, homo si ipsa ossa arida audire volueris, tibi
prædicare poterunt et dicere: 0 miser, quantum pro
cupiditate hujus sæculi discurris, aut quid superbiæ
vel luxurie infelicia colla subinittis? utquid te appli-
casti ad serviendum crudelissimis dominis, vitiis vi-
delicet et criminibus? Attende ad me, et intellige;
considera me, et vel sic tibi horreat luxuria tua vel

In Ms. Germanensi: Homilia S. Augustini, luc sermo
punen atur. Auctor imitatus est Cesarium Arelatensem.
lic et paulo post melius legeretur, ejus. M.

avaritia tua. Hoc quod tu es, ego fui: et quod ego
sum modo, tu eris postea. Si in me permansit vani-
tas, te non consumat iniquitas; si me luxuria polluit,
te exornet castitas; vide pulverem mcuin, et relin-
que desiderium tuum malum, etc. Idco quantum pos
sumus, auxiliante Deo, laboremus, ut aliorum vulnera
nobis conferant medicamenta, et aliorum mors ad vi-
tam nobis proficiat : et hoc optime fieri potest, si plus
erimus solliciti pro anima quam pro corpore: ut cum
caro nostra fuerit in sepulcro posita, anima nostra
bonis operibus in cœlos elevetur ornata. O anima, si
nos deceperit pulchritudo alienæ mulieris, aut concu-
piscentia carnis, que est ruina animæ, scito quod
corpus simul cum anima pœnas habebunt. Nam cum
caro nostra putruerit in sepulcro, anima_nostra tor-
quenda mergetur in inferni barathro. Ecce quales
prædicationes ossa et cineres mortuorum quotidie
proclamant ad Dominum. Vere dico, fratres charis-
simi; quicumque luxuriosus vel negligens ea quæ dico
cum magno timore suscipere voluerit, et cito ad me-
dicamenta pœnitentia confugerit, et in pœnitentia ex
hac vita migraverit, paradisi gaudia possidebit. Quam
si non egerit, et mors repentina eum prævenerit,
sine ullo remedio æternæ pœnæ cruciatus habebit.
Nos igitur, dilectissimi fratres, quanturn possumus
cum Dei adjutorio, contra carnales concupiscentias
viriliter pugnemus: ut devictis hujus sæculi volupta-
tibus æternum præmium consequi mereamur per in-
finita sæcula sæculorum. Amen.

SERMO LXVII.

DE FUGA VANITATIS ET VIRTUTUM ADEPTIONE '.
Dilectissimi fratres, oportet humilitatem nos ha-
bere, pracepta Dei custodire, charitatem tenere, ve-
ritatem sequi, et fugere vanitatem. Veritas enim mun-
dat, vanitas coinquinat. Veritas Christus est, sicut
ipse dicit, Ego sum via, veritus et vita (Joan. xiv, 6).
Via recta, lux vera, et vita perpetua. Veraces filii
Dei sunt, mendaces vero filii diaboli. Unusquisque
enim cujus opera agit, ejus filius appellatur. Qui se-
quuntur Deum, semper in luce sunt: qui autem imi-
tantur diabolum, in tenebris ambulant, et lucem nua-
quam habebunt. O dilectissimi filii, quam malum, et
quam perversum est, dimittere lucem, et sequi ene-
bras; fugere vitam, et appropinquare morti; dimit-
tere veritatem, et sequi mendacium; delectari in vana
gloria, et spernere sempiterna; jucundari in præ-
Senti dolore et pœna, et amittere lætitiam et quietem
sempiternam! Scriptura enim dicit, Non quæras glo-
riam, et non confunderis, cum gloriosus fueris 2.
Beati illi qui oculos habent spirituales, et contem
plantur cœlestia, et respuunt terrena. Ex hac enim
fragili, misera et brevi vita festinant ad illam beatain
requiem sanctorum, quæ nunquam finietur : (a) illuc
festinant, ubi semper permanere sperant, ubi non est
timor de morte, nec pavor de hoste. Ibi est vita sine
morte, juventus sine senectutis exspectatione, lux sine
tenebris, gaudium absque tristitia, voluntas absque in-
juria, regnum sine commutatione, requies sine labore,
satietas sine fastidio, et claritas sine nube. Ibi est
vita angelica semper læta. Lætitia hujus sæculi licet
sepe gaudium esse videatur, sæpissime tamen in tri-
stitiam vertitur. Regnum Dei non habet finem.
Vita hujus saculi horrenda est: illa vero amanda
atque desideranda. Haec enim presens vita misera et
caduca est, imo incerta, deceptrix et insatiabilis. In
pœna et luctu nascimur, in miseria et angustia nutri-
mur in labore vivimus, in dolore merimur: et in
fine, quod magis dolendum est, si impœnitentes dis-
cedimus, perpetua tormenta patiemur. Nam veniam
postmodum non consequentur, qui dum tempus hic

'Ms. Cermanensis inscriptio: Homilia ad prædicandum.
* Ms. Germanensis : Eeatus Augustinus dixii, Veri:as mun-
dia.

* Idem codex: Hieronymus dicit, Non quæras gloriam,
el non contris eris cum inglorius fueris.

(a) Sic supra, serm. 65.

SANCT. AUGUST. VI.

habuerint, pœnitentiam condignani non egerint. Nam
qui præcepta Christi non habent, vel etiam habentes
non servant, et promissa cœlestia despiciunt, qui plus
amant gulam quam abstinentiam, magis luxuriam
quam castitatem sectantur, absque dubio regnum Dei
non possidebunt. Fornicatio urget animam ad pœnam,
castitas levat mortalem ad gloriam. Castitas erigit
iter ad cœlum, luxuria facit ruere in infernum. Ca-
sitas jungit hominem moribundum sanctis et Angelis
perpetualibus, fornicatio social satanæ et dæmonibus.
Porcus crassus se volvit in volutabro: et si porco
margaritas ante ipsum posueris, non advertens con-
culcabit in luto. Sic et homo ebriosus, vino repletus
ac crapulosus, ferculis satiatus, diversis in luxuriis
se proruit, et in stercore vitiorum se volutans, verba
sancte Scripture nec ore profert, nec corde suscipit.
Dulce illi est fornicari, et continentiam servare ama -
rum. Ille miser ambulat elatus et superbus, et cupit
esse melior quam cæteri in hoc sæculo, cum ia-
men apud Deum deterior sit. Altiorem se cæteris
existimat, etiamsi omnium inferior existat. Et sic dum
melius et firmius se stare putat, in præcipitium cadit,
et in æternum barathrum vadit. Ex quo omnipotens
Deus vos eripiat, qui sine fine vivit et regnat. Amen.
SERMO LXVIII.

QUOMODO PER VIRTUTES OBVIANDUM SIT VITIS; ET DE
MISERIA INFERNALI

Fratres, satis timere nos oportet propter tres can-
sas; hoc est, gulam, cupiditatem, et superbiam : quia
diabolus istis tribus circumvenit patrem nostrum
Adam, dicens, In quacumque die comederitis ex hoc
fructu, aperientur oculi vestri, et eritis sicut dii (Gen.
I, 5). Nos autem teneamus mente, et timeamus istas
tres causas pes imas, ne ut Adam nuduli expellamur
de paradiso. Contra gulam et ingluviem ventris, abs-
tinentiam, contra cupiditatem et avaritiam, pauper»-
tatem spiritus et elecmosynarum largitionem, contra
superbiam et clationem, veram humilitatem et omni-
modam subjectionem exercentes: hæc scientes quia
Angelos Dei custodes habemus, sicut ipse Salvator
ait: Amen dico vobis; Angeli eorum semper vident fa-
ciem Patris mei qui in cælis est (Matth. xvm, 40). Qira-
propter cerie credere possumus, quia omnia opera
nostra quæ operamur die ac nocte, sive bona sive
mala, ab ipsis in conspeetu Dei nuntiata erunt. Nam
Angelus bonus hortatur nos consilio boni, quia cum
aliquid boni agimus, ipsum a dextris nostris esse cre-
damus. Cum vero malum aliquid cogitamus, aut faci-
mus, sive parvum, sive magnum, hoc nulli dubium
quin malignum angelum hortatorem habeamus, qui
super hoc nos gaudens irridet, cum Angelus sanctus
tristatur et dolet. Et ideo cum verba otiosa dicimus
aut quidquam mali facimus, diabolicum consilium est.
Cum autem ingemiscimus, et pro peccatis nostris
suspiramus, aut opera virtutum facimus, tune Age-
lum Dei sanctum administratorem et consiliatorem
habemus. Nam de illis tribus causis, quas superins
diximus, et quas diabolus in Adam subministravit per
instinctionem mali consilii, solerti custodia nos ca-
veamus. Istæ enim tres, gula videlicet, cupiditas et
superbia, multa et infinita generant mala. Occasio
nantur namque hæ make et principales vitiorum 13-
dices, sacrilegium, homicidium, fornicationem, für -
tum, avaritiam, luxuriam, falsum testimonium, iram,
discordiam, perjurium, et his similia. Nos igitur, ira
tres charissimi, ponamus contra superbiam et elato'
nem veram bumilitatem, contra guiam abstinentiam,
contra cupiditatem eleemosynam, contra sacrilegium
perfectam pœnitentiam, contra homicidium Dei et
proximi dilectionem, contra furtum benignitatem
Contra avaritiam charitatem, contra luxuriam casti-
tatem, contra falsum testimonium veritatem cordis et
oris, contra iram pacem 2, contra discordiam vera”