genere dicendi, is qui agrum publicum vitiosa et inutili lege vectigali levavit [cf. de Orat. ii. 70. 284].

Lex Servilia of C. Servilius Glaucia (see Appendix).

Cic. in Verr. i. 9. 26 Verum, ut opinor, Glaucia primus tulit, ut comperendinaretur reus; antea vel iudicari primo poterat vel amplius pronuntiari.

Id. pro Scaur. 1. 2 Reus est factus a Q. Servilio Caepione lege Servilia, cum iudicia penes equestrem ordinem essent.

Ascon. in Scaurian. p. 21 Q. Servilius Caepio Scaurum ob legationis Asiaticae invidiam [et] adversus leges pecuniarum captarum reum fecit (91 B. c.) repetundarum lege quam tulit Servilius Glaucia.

...

post natos homines impro

Cic. Brut. 62. 224 Longe bissimus C. Servilius Glaucia, sed peracutus et callidus cum primisque ridiculus. Is ... plebem tenebat et equestrem

ordinem beneficio legis devinxerat.

Id. pro Rab. Post. 4. 8 Iubet lex Iulia persequi ab eis ad quos ea pecunia, quam is ceperit, qui damnatus sit, pervenerit. Si est hoc novum in lege [Iulia] sicuti multa sunt severius scripta quam in antiquis legibus et sanctius, inducatur sane etiam consuetudo huius generis iudiciorum nova: sin hoc totidem verbis translatum caput est, quot fuit non modo in Cornelia, sed etiam ante in lege Servilia, per deos immortales! quid agimus, iudices?

Id. pro Balbo 24. 54 An accusatori maiores nostri maiora praemia quam bellatori esse voluerunt? Quod si acerbissima lege Servilia principes viri et gravissimi [et sapientissimi] cives hanc Latinis, id est foederatis, viam ad civitatem populi iussu patere passi sunt, .. dubitandum fuit quin quo in genere iudicum praemia rata essent, in eodem iudicia imperatorum valerent? Num fundos igitur factos populos Latinos arbitramur aut Serviliae legi aut ceteris quibus Latinis hominibus erat propositum aliqua ex re praemium civitatis? [Cf. Val. Max. viii. 1. 8.]

Popular agitation at Rome on the news of peace

with Jugurtha.

Sall. Iug. 30 Romae per omnis locos et conventus de facto consulis agitari. Apud plebem gravis invidia, patres solliciti erant . . ac maxime eos potentia Scauri, quod is auctor et socius Bestiae ferebatur, a vero bonoque impediebat. At

C. Memmius.

ne

populum ad vindicandum hortari, monere, rem publicam, ne libertatem suam desererent, multa superba et crudelia facinora nobilitatis ostendere. . . . (32) Dicundo Memmius populo persuadet, uti L. Cassius qui tum praetor erat, ad Iugurtham mitteretur eumque interposita fide publica Romam duceret, quo facilius indicio regis Scauri et reliquorum, quos pecuniae captae arcessebat, delicta patefierent. Cassius praetor perlata rogatione a C. Memmio ac perculsa omni nobilitate ad Iugurtham proficiscitur.

Great fire in Rome.

Obsequens 99 (37) Maxima pars urbis exusta cum aede Matris Magnae; lacte per triduum pluit, hostiisque expiatum maioribus. Iugurthinum bellum exortum.

Triumph of the Metelli.

Vellei. ii. 8 Duo Metelli fratres uno die triumphaverunt. Eutrop. iv. 25 C. Caecilio Metello et Cn. Carbone consulibus (113 B.C.) duo Metelli fratres eodem die, alterum ex Sardinia, alterum ex Thracia, triumphum egerunt. [The date here given is that of the expeditions, not of the triumphs. Cf. Fast. Triumph. (C. I. L. 1, pp. 49, 177) ad A. U. C. DCXLII.]

External History.

War in Numidia.

Liv. Ep. Ixiv. Calpurnius Bestia consul gerere iussus (bellum) pacem cum Iugurtha iniussu populi et Senatus fecit [cf. Eutrop. iv. 26; Florus i. 36 (iii. 1)].

Sall. Iug. 28 Calpurnius parato exercitu legat sibi homines nobilis factiosos, quorum auctoritate quae deliquisset munita fore sperabat. In quis fuit Scaurus. . . . Acriter Numidiam ingressus est multosque mortalis et urbis aliquot pugnando cepit. (29) Sed ubi Iugurtha per legatos pecunia temptare . . coepit, animus aeger avaritia facile convorsus est. . . . Calpurnius Romam ad magistratus rogandos proficiscitur. In Numidia et exercitu nostro pax agitabatur.

...

c. 32 Qui in Numidia relicti a Bestia exercitui praeerant, secuti morem imperatoris sui plurima et flagitiosissuma facinora fecere.

B. C. 110: A. U. C. 644.

Consuls, Sp. Postumius Albinus, Q. Minucius Rufus.

Internal History.

Jugurtha in Rome.

Sall. Iug. 33 Iugurtha contra decus regium cultu quam maxume miserabili cum Cassio Romam venit. . . . C. Baebium tribunum plebis magna mercede parat, cuius impudentia contra ius et iniurias omnis munitus foret.

Liv. Ep. lxiv. Iugurtha fide publica evocatus ad indicandos auctores consiliorum suorum, quod multos in Senatu pecunia corrupisse dicebatur, Romam venit; et propter caedem admissam in regulum quendam nomine Massivam, qui regnum eius populo Romano invisi adfectabat, Romae interfectum, cum periclitaretur causam capitis dicere, clam profugit, et cedens urbe fertur dixisse 'O urbem venalem et cito perituram, si emptorem invenerit' [cf. Oros. v. 15; Diod. xxxiv. 35 a].

Tribunician disturbance at Rome.

Sall. Iug. 37 Ea tempestate Romae seditionibus tribuniciis atrociter res publica agitabatur. P. Lucullus et L. Annius tribuni plebis resistentibus conlegis continuare magistratum nitebantur, quae dissensio totius anni comitia impediebat. . . . (39) Consul (Albinus) impeditus a tribunis plebis, ne quas paraverat copias secum portaret, paucis diebus in Africam proficiscitur.

Quaestio Mamilia.

Sall. Iug. 40 C. Mamilius Limetanus tribunus plebis rogationem ad populum promulgat, uti quaereretur in eos, quorum consilio Iugurtha senati decreta neglexisset, quique ab eo in legationibus aut imperiis pecunias accepisset, . . . qui de pace aut bello cum hostibus pactiones fecissent. Huic rogationi ... occulte per amicos ac maxume per homines nominis Latini et socios Italicos impedimenta parabant. Sed plebes incredibile memoratu est quam intenta fuerit quantaque vi rogationem iusserit, magis odio nobilitatis... quam cura rei publicae. . . . Igitur ceteris metu perculsis M. Scaurus . . cum ex Mamilia rogatione tres quaesitores rogarentur, effecerat uti ipse in eo numero crearetur. Sed quaestio exercita aspere violenterque. Cic. Brut. 34. 128 Invidiosa lege Mamilia quaestio C. Galbam

sacerdotem et quattuor consulares, L. Bestiam, C. Catonem, Sp. Albinum civemque praestantissimum L. Opimium, Gracchi interfectorem, a populo absolutum, cum is contra populi studium stetisset, Gracchani iudices sustulerunt [cf. pro Balbo II. 28].

Id. ib. 33. 127 (C. Galba) rogatione Mamilia, Iugurthinae coniurationis invidia . . . oppressus est.

...

Id. pro Sest. 67. 140 Praeclare vir de republica meritus, L. Opimius indignissime concidit: cuius monumentum celeberrimum in foro. relictum est [cf. Schol. Bob. p. 311].

External History.

Numidia. Renewal of the War.

Sall. Iug. 36 Albinus renovato bello . . . profectus uti ante comitia, quod tempus haud longe aberat, armis aut deditione aut quovis modo bellum conficeret. At contra Iugurtha . . . belli modo, modo pacis mora consulem ludificare. . . . Albinus Aulo fratre in castris pro praetore relicto Romam decessit.

B. C. 109: A. U. C. 645.

Consuls, Q. Caecilius Metellus, M. Iunius Silanus.

Internal History.

Appointment of Metellus to Numidia. Suspension of 'leges militares,'

Sall. Iug. 43 Post Auli foedus. Metellus et Silanus consules designati provincias inter se partiverant Metelloque Numidia evenerat. . . . Is ubi primum magistratum ingressus est . . . omnia (parat) quae in bello vario et multarum rerum egenti usui esse solent. Ceterum ad ea patranda senatus auctoritate, socii nomenque Latinum et reges ultro auxilia mittundo, postremo omnis civitas summo studio adnitebatur.

Cic. pro Cornel. 1. 22 Quattuor omnino genera sunt, iudices, in quibus per senatum more maiorum statuatur aliquid de legibus. Unum est eius modi, placere legem abrogari: ut Q. Caecilio M. Iunio consulibus, quae leges rem militarem impedirent, ut abrogarentur.

Numidia.

External History.

The legate A. Postumius entrapped by Jugurtha and compelled to a disgraceful peace.

Liv. Ep. lxiv. A. Postumius legatus infeliciter proelio adversus Iugurtham gesto pacem quoque adiecit ignominiosam, quam non esse servandam senatus censuit.

Sall. Iug. 37 Aulus, quem pro praetore in castris relictum supra diximus, aut conficiundi belli aut terrore exercitus ab rege pecuniae capiundae, milites mense Ianuario ex hibernis in expeditionem evocat magnisque itineribus hieme aspera pervenit ad oppidum Suthul, ubi regis thesauri erant.

Oros. v. 15 A. Postumium, Postumii consulis fratrem, quem is quadraginta milium armatorum exercitui praefecerat, apud Calamam urbem thesauris regiis conditis inhiantem bello oppressit adque victo ignominiosissimum foedus exegit [cf. Sall. Iug. 37, 38; Eutrop. iv. 26; Florus i. 36 (iii. 1)].

Metellus in Numidia (see Appendix).

Val. Max. ii. 7. 2 (Metellus,) cum exercitum in Africa Iugurthino bello nimia Spuri Albini indulgentia corruptum consul accepisset, omnibus imperii nervis ad revocandam pristinae disciplinam militiae conisus est. Nec singulas partes adprehendit, sed totam continuo in suum statum redegit. Protinus namque lixas e castris submovit, cibumque coctum venalem proponi vetuit: in agmine neminem militum ministerio servorum iumentorumque, ut arma sua et alimenta ipsi ferrent, uti passus est: castrorum subinde locum mutavit: eadem, tanquam Iugurtha semper adesset, vallo fossaque aptissime cinxit. Quid ergo restituta continentia, quid repetita industria, profecit? Crebras scilicet victorias et multa tropaea peperit ex eo hoste, cuius tergum sub ambitioso imperatore Romano militi videre non contigerat [cf. Frontin. Strat. iv. 1. 2]. Liv. Ep. lxv. Q. Caecilius Metellus consul duobus proeliis Iugurtham fudit totamque Numidiam vastavit.

Florus i. 36 (iii. 1) Agrorum atque vicorum populatione non contentus (Metellus) in ipsa Numidiae capita impetum fecit [cf. Sall. Iug. 43-55; Oros. v. 15; Eutrop. iv. 27].

Marius legate to Metellus.

Diod. xxxv. 38 ὁ Μάριος εἷς ὢν τῶν συμβούλων καὶ τῶν