ÀҾ˹éÒ˹ѧÊ×Í
PDF
ePub

302

G. CAMPORI

DON MARINO BOLIZZA

sia una versione latina del racconto dettato da qualcuno che segui il Duca nella sua peregrinazione, della quale si danno particolari minutissimi, che non potevano esser conosciuti se non da chi fosse stato testimonio del viaggio. Questa narrazione fu riportata compendiosamente dal Muratori nelle Antichità Estensi.

Serenissimo Principi Francisco Estensi, Mutinae regi duci, ecc., Carmen alcaicum. Ms. dell' Estense di Modena, segnato X. H. 20. Quest'ode consta di 23 strofe di 4 versi, intramezzata ciascuna da graziosi fregi delineati a penna.

Un sonetto del Bolizza si legge nel codice della Estense segnato X. D. 28 e intitolato Rime di poeti modenesi.

Il conte Giorgio Ferrari Moreni possiede un ms. in-8 di cc. 71, che porta il titolo: Vari discorsi accademici d'incerti autori. Il codice, mutilo in fine, contiene componimenti in prosa e in rima, che furono letti nell'Accademia degli Elpomeni durante gli anni 1635-36. Autori di questi componimenti si possono supporre ragionevolmente gli stessi alunni, ma è anche molto probabile che le frequenti citazioni di scrittori, e altre erudizioni, e la scelta dell'argomento, siano del nostro Bolizza.

G. CAMPORI.

APPUNTI E NOTIZIE

Serie dei Podestà di Trento compilato dal

-
Tovazzi
p.

La descrizione dell'Istria nel Libro del re Ruggero di Edrisi - L'Archivio Comunale di Riva Vicari della Valsugana La Comunità di Rovereto e le pretese d' Innsbruck Stato misero d'Italia nel 1555.

inferiore dal 1430 al 1569 nel 1564: nuovi documenti

Nel Calendario trentino del 1854, un modesto almanacco divenuto ora assai raro, dove (a somiglianza di ciò che fecero il Correnti col Vestaverde, e, per l'Istria, Carlo Combi con la Porta orientale) si cercava con la pubblicazione e la illustrazione di notevoli documenti storici e letterari di giovare ad un tempo agli studi e alla patria, a cura del nostro Bartolommeo Malfatti fu pubblicata anche una Serie cronologica dei podestà o pretori di Trento meglio ordinata di quella che per eccitamento del Mazzetti, che gliene avea pure fornito i materiali, il Litta aveva anteriormente compilata e messa in luce in pochi esemplari fuori di commercio. « Ad onta delle cure avvertiva però il Malfatti poste dai vari compilatori intorno a questi elenchi di podestà, vi restano certo ancora e nomi e date da correggere e lacune da riempire ». Poche invero di quelle lacune riempie, ma parecchi nomi e date corregge, la serie dei podestà di Trento compilata dal p. Giovan Grisostomo Tovazzi, che ora presentiamo agli studiosi; i quali le faranno buon viso anche per la grande rarità degli elenchi del Litta e del Malfatti. Essa ci fu trascritta dal nostro egregio collaboratore conte CESARE FESTI di sull'autografo del Tovazzi, che, assieme a molte altre assai notevoli scritture storiche di quel frate erudito, delle quali fu già data notizia in questo Archivio (vol. III, pp. 94 e segg.), si conserva nella biblioteca dei Francescani di S. Bernardino in Trento.

Dire dell'importanza e degli uffici dei podestà in generale e di quelli di Trento in particolare, non è ora nella nostra intenzione. Basti accennare come codesta magistratura, dovendo per le provvide disposizioni degli Statuti dei nostri Comuni esser affidata a forestieri, servisse a meglio stringere i legami che univano fra di loro le varie regioni d'Italia, e avesse carattere veramente nazionale. E infatti, italiani d'ogni parte della penisola, del Veneto e della Lombardia come della Toscana e della Romagna, di Trieste o della Valtellina come di Roma o di Napoli, ci si paiono i podestà di Trento, fra cui molti illustri letterati e giureconsulti, quali, per citarne due soli, il Bisaccioni e il Romagnosi (cfr. Archivio, vol. I, pag. 119); mentre in molte altre città d'Italia venivano scelti a podestà pur dei trentini e dei triestini, i cui nomi ci proponiamo di andar raccogliendo e illustrando.

Ecco intanto il catalogo del Tovazzi:

1159. Henricus Della Bella, veronensis, assessor. 1183. Gerardus Della Bella, veronensis, assessor. 1206. Adelpretus, comes, tyrolensis, potestas. 1209. Henricus De Egna, judex.

1215. Henricus Della Bella, junior, veronensis, judex. 1222. Adelpretus, qui supra, assessor et potestas.

1233. Odolricus De Campo, potestas.

1235. Adelpretus, comes tirolensis, potestas. 1237. Swickerius de Monte Albano, potestas.

1239. Sodegerius de Tito, neapolitanus, potestas. 1255. Fulcus De Apulia, potestas.

1260. Calapinus de Tridento, judex. 1264. Bonus de Montorio, assessor.

1270. Bonazunta De Brixina, assessor.

1273. Nicolaus Spagnolus de Tridento, assessor.

1276.

[ocr errors][merged small]

1278. Marsilius de Partenopeo, potestas.

1279. Blasius, vicarius et potestas.

1279. Gratiadeus, vicarius in temporalibus.

1281. Bonazunta de Parma, auditor.

1281. Nicolaus Spagnolus, vicarius.

1282. Maximianus, vicarius.

1282. Riprandus Novellus de Dño Gonselmo, vicarius.

1284. Bondus, judex et vicarius.

1285. Joannes de Cavedino, vicarius et assessor.

1285. Calapinus, judex faciens rationem.

1287. Bertoldus de Widotis, de Bergomo, vicarius.

1288. Gulielmus de Bergomo, vicarius.

1289. Odoricus de Coredo, vicarius.

1291. Adelpretus, vicarius.

1292. Maximianus, vicarius.

1295. Calapinus de Flaveo, vicarius.

1301. Guido de Tridento, vicarius.

1302. Aychebonus de Tridento, vicarius.

1302. Simon de Gardulis, vicarius.

1303. Antonius de Leudro, vicarius.

1303. Simon de Gardulis, vicarius.

1307. Andreas Quirinus, venetus, vicecomes Tridenti.

1307. Jacobinus de Cremona, vicarius.

1307. Finius et Guido de Parma, judices et vicarii simul.

1308. Simon de Gardulis, vicarius.

1312. Gulielmus de Bellenzanis, de Tridento, vicarius.

1312. Aychebonus de Tridento, vicarius.

1313. Jacobinus de Cremona, vicarius.

1314. Gerardus de Bononia, vicarius.

1315. Laurentius de Vello, vicarius.

1317. Gulielmus de Bellenzanis, de Tridento, vicarius. 1323. Mattheus de Gardellis, de Tridento, vicarius.

1328. Adelperius de Tridento, vicarius.

1334. Franciscus de Burgo novo, de Tridento, vicarius.

1334. Justinianus de Gardulis, de Tridento, vicarius.

1338. Cinus de Castellione Aretino, consiliarius regius et vicarius.
1339. Franciscus Castellionus, de Aretio, vicarius.
1344. Guido de Cardinalibus, de Pisauro, vicarius.
1348. Nicolaus de Avolano, de Tridento, vicarius.
1355. Ecelinus de Campo, de Tridento, vicarius.
1366. Nicolaus de Meclo, anauniensis, vicarius.
1367. Joannes de Pugnis, de Parma, vicarius.
1372. Fricius de Castro Toni in Anaunia, vicarius.
1374. Joannes Salgardus, de Feltro, vicarius.
1376. Tramontonus de Cividado Belluni, vicarius.
1377. Joannes Salgardus, de Feltro, vicarius.
1378. Dedus de Dedis, de Feltro, vicarius.
1380. Joannes de Strata, de Padua, vicarius.
1381. Joannes de Pugnis, de Parma, vicarius.

1387. Antonius de Tridento, vicarius.
1391. Antonius de Dasindo, vicarius.

1391. Antonius de Bergomo, vicarius.

1392. Nicolaus de Tenucciis, de Levico, vicarius.
1395. Joannes de Capitaneis, bononiensis, vicarius.
1399. Alexander de Doctoribus, de Padua, vicarius.
1400. Antonius
vicarius.

[ocr errors]

1400. Francischinus de Sarnonico, vicarius.

1407. Alexander de Doctoribus, de Padua, vicarius.

1415. Laurentius de Gauslinis, de Feltro, comes palatinus, vicarius, et tandem monachus Carthusianus.

1418. Petrus de la Turre, bergomensis, vicarius.

1419. Nicolaus de Campolongo, de Padua, vicarius.

1420. Antonius de Molveno, vicarius.

1420. Petrus de la Turre, de Bergomo, vicarius.

1421. Gulielmus de la Pigna, vicarius.

1422. Bartholomoeus de Minatis, vicarius.

1424. Albertinus de Marostica, vicarius.

1425. Antonius de Leudro, vicarius.

1428. Ludovicus de Calvis, de Bononia, vicarius.

1429. Gerius de Monte Catino, de Ferraria, vicarius.

1432. Antonius de Tosabechis, de Papia, vicarius, deinde archidiaconus

Tridenti.

Archivio storico per Trieste, l'Istria e il Trentino

20

1433. Jacobus de Ursulinis quondam Bonoria, de Tussigno, vicarius. 1442. Julianus de Cocapanis, de Carpo, vicarius.

1443. Melchior de Facinis, de Padua, vicarius.

1450. Bonamens de Aliprandis, de Mantua, vicarius.

1453. Jacobus de Gazzio, vicarius.

1455. Lanfrancus de Oriano, de Brixia, vicarius et potestas.

1457. Melchior de Facinis, qui supra, potestas.

1460. Christophorus Lanfranchinus, veronensis.

1462. Hieronymus Mussatus, patavinus.

1467. Bartholomoeus de Gozadinis, de Bononia, potestas.

1468. Alexander de Madiis, de Bassano, vel de Padua, potestas.

1470. Paulus de Ungarellis, de Padua, potestas.

1475. Joannes de Salis, de Brixia, potestas.
1477. Alexander de Madiis, qui supra, potestas.
1480. Salius de Buzzacharinis, de Padua, potestas.
1481. Joannes Victor de Burgasio, de Feltro, potestas.
1484. Paulus de Oriano, de Brixia, potestas.
1485. Joannes Petrus de Gandinis, de Brixia, potestas.
1486. Leonardus Cepolla, de Verona, potestas.
1490. J.3 B.a de Lambertinis, de Bononia, potestas.
1491. Paulus de Ungarellis, de Padua, potestas.
1492. Paulus de Oriano, qui supra, potestas.

1492. Ludovicus Pavesius, potestas.

1493. Jo. Bapt.a de Lambertinis, ut supra, potestas. 1495. Ottobonus de Ottobonis

potestas.

1497-98. Daniel de Crescendulis, de Portu Navone, potestas.

1501. Hercules Tassonius, eques, mutinensis, potestas. 1503. Princivallus Mantica, de Portu Navone, potestas.

1506. Nicolaus Bassileus, tergestinus, potestas.

1508. Ulpianus de Zannis, bononiensis, potestas.
1510. Aloysius Saxolus, mirandulanus, eques, potestas.
1514. Aloysius de Albertis, de Verona, potestas.
1516. Stephanus de Ugonibus, brixianus, potestas.
1517. Leonardus Cepolla, de Verona, comes, potestas.
1518. Antonius de Cappo, mantuanus, potestas.
1518. Antonius Gardellinus, de Bassano, potestas.
1521. Hieronymus Romagnanus, tridentinus, potestas.
1522. Nazarius Scopulus, mantuanus, potestas.
1523. Petrus Petorellus, de Parma, potestas.

1524. Joannes de Castro Vitreo, potestas.

1525. Joannes Franciscus Bebius, regiensis, potestas.

1528. Alphonsus Rossetus, ferrariensis, eques, potestas, dein episcopus Fer

rariensis.

1530. Bernardus Nuvolonus, mantuanus, potestas.

« ¡è͹˹éÒ´Óà¹Ô¹¡ÒõèÍ
 »